Thiền sư Thích Nhất Hạnh qua đời ở tuổi 95

PTVN – Thiền sư Thích Nhất Hạnh – đạo sư Phật giáo, nhà lãnh đạo tinh thần, tác giả, nhà thơ và nhà hoạt động vì hòa bình nổi tiếng khắp thế giới vừa qua đời vào lúc nửa đêm ngày 22 tháng 1 năm 2022 tại ngôi chùa Từ Hiếu (Huế) nơi ngài đã gắn bó trong khoảng thời gian đầu của hành trình xuất gia. Thiền sư năm nay 95 tuổi.

“Sư phụ kính yêu của chúng tôi, Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã ra đi thanh thản”, Tăng thân Làng Mai cho biết trong một thông báo. “Chúng tôi mời gia đình tâm linh toàn cầu của chúng tôi dành một chút thời gian để tĩnh lặng, quay trở lại với hơi thở chánh niệm, khi chúng tôi cùng nhau ôm Thầy vào lòng trong sự bình yên và lòng biết ơn yêu thương đối với tất cả những gì mà Thầy đã cống hiến cho thế giới.” (We invite our global spiritual family to take a few moments to be still, to come back to our mindful breathing, as we together hold Thay in our hearts in peace and loving gratitude for all he has offered the world).

Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã suy giảm sức khỏe kể từ khi bị xuất huyết não nặng vào tháng 11 năm 2014. Sau sinh nhật lần thứ 93 vào ngày 10 tháng 10 năm 2019, Thiền sư đã rời chùa Từ Hiếu để đến một bệnh viện ở Bangkok và lưu lại vài tuần tại Làng Mai Thái Lan ở Pak Chong trước khi trở về Huế vào ngày 4 tháng 1 năm 2020. Thiền sư đã trở lại Việt Nam vào cuối năm 2018, bày tỏ nguyện vọng được dành những ngày còn lại tại ngôi chùa nơi mình xuất gia – Tổ đình Từ Hiếu (Huế).

Được hàng nghìn tín đồ trên toàn thế giới biết đến với tên gọi thân thuộc “Thay” — tiếng Việt là thầy, Thiền sư Thích Nhất Hạnh là bậc đại sư Phật giáo thời hiện đại có sức ảnh hưởng toàn cầu. Thiền sư là tác giả của khoảng 100 cuốn sách (75 quyển bằng tiếng Anh). Ngài đã thành lập 9 tu viện và hàng chục trung tâm thiền tập trực thuộc, đồng thời truyền cảm hứng cho việc thành lập hàng nghìn cộng đồng chánh niệm địa phương. Thiền sư Thích Nhất Hạnh được xem là người phổ biến chánh niệm và “Phật giáo dấng thân” (thuật ngữ do Thiền sư đặt ra) trên khắp thế giới. Trong nhiều năm, hình vị thiền sư dẫn đầu hàng dài người tham gia thiền hành trong im lặng “chánh niệm” đã là cảnh tượng quen thuộc khắp nơi trên thế giới.

Thiền sư Thích Nhất Hạnh tên thật là Nguyễn Xuân Bảo, sinh ngày 11/10/1926 tại Huế Việt Nam. Ông xuất gia ở chùa Từ Hiếu, thành phố Huế và trở thành một tu sĩ Phật giáo vào năm 16 tuổi.

Là một tu sĩ trẻ vào đầu những năm 1950, ông đã tích cực tham gia vào phong trào phục hồi Phật giáo Việt Nam. Ông là một trong những người đầu tiên nghiên cứu chủ đề thế tục tại một trường đại học ở Sài Gòn.

Khi chiến tranh đến Việt Nam, các nhà sư và nữ tu phải đối mặt với câu hỏi là tuân theo cuộc sống chiêm niệm và thiền định trong các tu viện hay giúp những người xung quanh họ thoát khỏi những vụ đánh bom và hỗn loạn chiến tranh.

Thiền sư Thích Nhất Hạnh là một trong số những người đã chọn để làm cả hai, và ông đã thành lập phong trào Phật giáo Nhập thế, thuật ngữ này xuất hiện trong cuốn sách “Việt Nam: Hoa sen trong biển lửa”. Cuộc đời của ông từ đó đã được dành riêng cho công việc chuyển đổi bên trong vì lợi ích của cá nhân và xã hội.

Đầu những năm 1960, ông thành lập Trường thanh thiếu niên về các dịch vụ xã hội (SYSS) tại Sài Gòn, một tổ chức cứu trợ nhân đạo, xây dựng lại các ngôi làng bị bỏ bom, thành lập các trường học, các trung tâm y tế và hỗ trợ các gia đình tái định cư bị mất nhà cửa trong chiến tranh Việt Nam. Một tổ chức cứu trợ cấp cơ sở gồm 10.000 tình nguyện viên dựa trên nguyên lý Phật giáo về hoà bình và từ bi.

Năm 1961 ông sang Hoa Kỳ để giảng dạy tôn giáo ở Đại học Princeton và năm tiếp theo, ông tiếp tục giảng dạy và nghiên cứu Phật giáo tại Đại học Columbia. Ông kêu gọi Martin Luther King, Jr – nhà hoạt động dân quyền người Mỹ gốc Phi nổi tiếng thế giới – chống lại chiến tranh Việt Nam. Năm 1967, mục sư Martin Luther King đã đề cử ông giải Nobel Hòa bình.

Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã lãnh đạo phái đoàn Phật giáo tại Paris Peace Talks. Là một trong những giáo sư Phật giáo nổi tiếng nhất ở phương Tây, giáo lý và thực hành của ông thu hút nhiều người với nhiều nguồn gốc tôn giáo, tâm linh và chính trị khác nhau.

Vào ngày mùng 1 tháng 5 năm 1966 tại chùa Từ Hiếu, Thiền sư Thích Nhất Hạnh nhận được “Ấn khả” từ Sư phụ Chân Thật, trở thành một vị Thiền sư và nhà lãnh đạo tinh thần của chùa Từ Hiếu.

Năm 2005, là lần đầu tiên Thiền sư trở về thăm quê hương Việt Nam, với sự đón tiếp nồng hậu và đạo tình thắm thiết của Tăng ni, Phật tử Thừa Thiên Huế.

Vào ngày 11/11/2014, một tháng sau ngày sinh nhật thứ 89 của Thiền sư Thích Nhất hạnh, và sau vài tháng sức khoẻ ông giảm sút nhanh do bị đột quỵ. Tháng 1 năm 2016, sau hơn một năm phục hồi chức năng, Thiền sư Thích Nhất Hạnh trở về Làng Mai.

Mặc dù không thể nói được và bị tê liệt một phần, nhưng ông vẫn tiếp tục cống hiến cho sự hiện diện thanh bình của mình ở Làng Mai. Thiền sư tham gia vào các hoạt động thiền hành, đi bộ, ăn chay và các nghi lễ mà trước khi khoẻ mạnh ông vẫn thường làm.

Trưa ngày 29/8/2017, Thiền sư Thích Nhất Hạnh về Việt Nam cùng các học trò của mình tại sân bay quốc tế Đà Nẵng. Mặc dù Thiền sư vẫn chưa hồi phục được như trước, nhưng sức khoẻ đã tiến triển tốt đẹp.

Ngày 28/10/2018, Thiền sư Thích Nhất Hạnh quay trở lại Việt Nam và địa điểm lần này của thiền sư chọn để tĩnh dưỡng là chùa Từ Hiếu (TP Huế), dự kiến Thầy sẽ có thời gian dài nghỉ ngơi tại đây cho đến khi Thiền sư viên tịch.

Các hoạt động xã hội của Thiền sư Thích Nhất Hạnh

Thiền sư Thích Nhất Hạnh tham gia hoạt động xã hội vào những năm 1960 với vai trò là học giả, giáo viên và nhà đấu tranh cho hoà bình…Ông thành lập Trường Đại Học Phật Giáo Vạn Hạnh ở Sài Gòn và Nhà xuất bản Lá Bối (một tạp chí hoạt động vì hòa bình). Năm 1966 ông thành lập Dòng tu Tiếp Hiện (Order of Interbeing).

Trong thời gian chiến tranh Việt Nam, Thiền sư thường xuyên đi Mỹ và châu Âu để nói về vấn đề hoà bình và kêu gọi chấm dứt các cuộc chiến ở Việt Nam.

Trong chuyến đi 1966 lần đầu tiên ông gặp nhà đấu tranh dân quyền Martin Luther King Jr, người sau này đã đề cử ông giải Nobel Hòa bình vào năm 1967. Thiền sư Thích Nhất Hạnh sau đó tiếp tục đi khắp nơi, truyền bá thông điệp hòa bình và từ bi, vận động các nhà lãnh đạo phương Tây tác động đến chiến tranh tại Việt Nam, và trở thành nhà lãnh đạo phái đoàn Phật giáo tại Paris Peace Talks vào năm 1969.

Ông tiếp tục giảng dạy, viết sách về nghệ thuật chánh niệm và “sống hòa bình”. Vào đầu những năm 1970, ông là một giảng viên và nhà nghiên cứu Phật giáo tại Đại học Sorbonne, Paris. Năm 1975 ông thành lập cộng đồng Sweet Potato gần Paris, vào năm 1982, cộng đồng này di chuyển đến một khu vực rộng lớn hơn ở phía tây nam của nước Pháp, nơi thanh bình và tuyệt đẹp đó được gọi là “Làng Mai” hay Đạo tràng Mai Thôn.

Dưới sự lãnh đạo của Thiền sư Nhất Hạnh, Làng Mai đã phát triển từ một trang trại nông thôn nhỏ đến những gì bây giờ là tu viện Phật giáo lớn nhất và năng động nhất ở phương Tây, với hơn 200 tu sĩ thường trú và hơn 8.000 du khách mỗi năm, những người đến từ khắp nơi trên thế giới để học “nghệ thuật của cuộc sống chánh niệm”.

Trong hai mươi năm qua, hơn 100.000 người đã cam kết tuân theo quy tắc hiện đại của Thiền sư Nhất Hạnh về đạo đức toàn cầu phổ cập trong cuộc sống hàng ngày của họ, được gọi là “Thực tập 5 chánh niệm”.

Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã thành lập Wake Up, một phong trào toàn thế giới của hàng ngàn thanh thiếu niên đào tạo về những thói quen này, và ông đã khởi động một chương trình đào tạo các giáo viên quốc tế để dạy chánh niệm tại các trường học ở Châu Âu, Mỹ và Châu Á.

Thiền sư cũng là một nghệ sĩ, và những tác phẩm văn học độc đáo và nổi tiếng của ông, những cụm từ ngắn và những câu chuyện thể hiện bản chất của các giáo lý chánh niệm của ông, từ năm 2010 đến nay chúng được trưng bày tại Hồng Kông, Đài Loan, Canada, Đức, Pháp và New York.

Thiền sư đã mở rất nhiều tu viện ở California, New York, Việt Nam, Paris, Hồng Kông, Thái Lan, Mississippi và Úc, và “Viện Phật Giáo Ứng Dụng ” ở Đức.

Trong những năm gần đây, Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã dẫn dắt sự kiện cho các nghị sĩ Hoa Kỳ, và cho các nghị sĩ ở Anh, Ireland, Ấn Độ và Thái Lan.

Ông đã đề cập đến UNESCO tại Paris, kêu gọi các bước cụ thể để đảo ngược chu kỳ bạo lực, chiến tranh và hâm nóng toàn cầu, cũng như Quốc hội Tôn giáo thế giới tại Melbourne. Trong chuyến thăm Hoa Kỳ năm 2013, ông xuất hiện trong các sự kiện chánh niệm cao trọng tại Google, Ngân hàng Thế giới và Trường Y đại học Harvard.

“Con đã được biểu hiện từ đất Mẹ, con sẽ trở về đất Mẹ để tiếp tục được biểu hiện hàng triệu lần nữa, để cùng với tăng thân làm công việc chuyển rác thành hoa, bảo hộ sự sống và xây dựng một tịnh độ ngay trên mặt đất này. Nguyện trong mỗi giây phút của cuộc sống hàng ngày, con sẽ nỗ lực chế tác hiểu biết và thương yêu, vì hiểu biết và thương yêu là chất liệu căn bản để xây dựng nên tịnh độ”.(Thiền sư Thích Nhất Hạnh)

PTVN tổng hợp

(Theo phattuvietnam.net)